استفاده از پروبیوتیک سویه باسیلوس موجب بهبود عملکرد و حفظ سلامت دستگاه گوارش جوجههای گوشتی تغذیه شده با سطوح مختلف پروتئین و درگیر بیماری آنتریت میشود
مقدمه:
با تصویب قانون منع استفاده از آنتی بیوتیک، بیماریهایی همچون آنتریت نکروتیک در سطح دنیا بسیار شایع شد. این بیماری سالانه در سرتاسر دنیا چیزی حدود شش بیلیون دلار به صنعت پرورش طیور ضرر وارد میکند. از سوی دیگر سطوح بالای پروتئین جیره نیز علاوه بر اعمال هزینه های مالی موجب ایجاد شرایط مناسب برای بروز این بیماری میشود. به همین دلیل محققان بسیاری تلاش کردند تا با کاهش سطح پروتئین جیره علاوه بر کاهش هزینهها، سطح نیتروژن و آب دفعی را کاهش دهند و در نتیجه خطر ابتلا به آنتریت و درماتیت کف پا را کاهش دهند.
مواد و روش ها:
انجام دو مطالعه برای بررسی اثر پروبیوتیک سویه باسیلوس بر عملکرد پرندگان تحت چالش با عامل بیماری آنتریت نکروتیک و سطوح مختلف پروتئین.
در هر دو مطالعه از تعداد مساوی جوجه گوشتی نر و ماده سویه راس 308 استفاده شد. طرح آزمایشی در این تحقیق فاکتوریل 2×2 بود. تعداد پرنده در هر آزمایش 480 قطعه بود، که در 4 تیمار و 8 تکرار در مجموع 32 پن تقسیم بندی شد.
تیمارهای آزمایش اول شامل (همراه با سطح استاندارد پروتئین برای تمام گروهها):
- بدون مصرف پروبیوتیک + بدون چالش با آنتریت نکروتیک
- بدون مصرف پروبیوتیک + همراه با چالش با آنتریت نکروتیک
- مصرف پروبیوتیک + بدون چالش با آنتریت نکروتیک
- مصرف پروبیوتیک + همراه با چالش با آنتریت نکروتیک
تیمارهای آزمایش دوم شامل (همراه با چالش با آنتریت نکروتیک برای تمام گروهها):
- بدون مصرف پروبیوتیک + همراه با سطح استاندارد پروتئین
- بدون مصرف پروبیوتیک + همراه با سطح پایین پروتئین (کاهش 2 درصدی برای تمام دورههای پرورش)
- مصرف پروبیوتیک + همراه با سطح استاندارد پروتئین
- مصرف پروبیوتیک + همراه با سطح پایین پروتئین (کاهش 2 درصدی برای تمام دورههای پرورش)
میزان مصرف پروبیوتیک باسیلوس با کانت cfu/g 109×2 در این آزمایش 500 گرم در تن خوراک بود، همچنین شروع چالش از روز 9 با گاواژ دهانی بود.
نتایج:
در مطالعه اول چالش با باکتری کلستریدیوم پرفرنجنس موجب کاهش معنیدار عملکرد رشد پرندگان شد. از طرفی مکمل کردن خوراک پرندگان با باکتری باسیلوس باعث بهبود معنیدار عملکرد رشد شد و تا حدودی اثرات ناشی از بروز تورم نکروتیک را جبران کرد.
در مطالعه دوم کاهش سطح پروتئین جیره تا دو درصد موجب کاهش وزن بدن و افزایش ضریب تبدیل شد، در حالی که مکمل کردن پروبیوتیک باسیلوس موجب افزایش وزن و بهبود ضریب تبدیل در گروههای مصرف کننده جیره با پروتئین پایین شد.
بطور کلی باید خاطر نشان کرد که استفاده از پروبیوتیک باسیلوس به عنوان یک افزودنی در خوراک تجاری جوجههای گوشتی موجب بهبود رشد بخصوص در شرایط بروز تنش (عفونت و کاهش کیفیت مواد غذایی) میشود. همچنین بهبود ضریب تبدیل و تاثیر مستقیم بر قابلیت هضم ایلئومی چندین اسید آمینه در جوجههای گوشتی از مزایای مصرف پروبیوتیک باسیلوس میباشد. بسیاری از مطالعات گزارش کردند که تاثیرات مثبت ناشی از مصرف باسیلوس بر عملکرد پرندگان به دلیل تنظیم جمعیت میکروبی دستگاه گوارش میباشد. درواقع آنها با داشتن توانایی تولید ترکیبات ضد میکروبی همچون پپتیدها، پراکسیدهیدروژن و آنزیمهای همولایتیک با کاهش جمعیت باکتریهای مضر و بیماریزا میتوانند تعادل میکروبی دستگاه گوارش را حفظ کنند. برخی از پپتیدهای تولید شده توسط باکتریباسیلوس شامل لانتیبیوتیک، سوبتیلیسین و مرساسیدین است که میتواند رشد و تکثیر باکتریهای پاتوزن را مهار کند.
در همین رابطه گزارش کردند که با استفاده از پروبیوتیک سویه باسیلوس جمعیت باکتری خانواده رومینوکوکها به عنوان باکتریهای تولید کننده بوتیرات و آنزیم سلولاز و زایلاناز در سکوم افزایش مییابد و در نتیجه موجب افزایش بازده استفاده از منابع غذایی میشود، به عنوان مثال نتایج این مطالعه نشان داد که در نتیجهی ترشح آنزیم های آلفا آمیلاز، سلولاز، لیپاز و پروتئاز توسط باکتری باسیلوس قابلیت هضم ایلئومی اسیدهای آمینه لیزین، سیستئین، والین و سرین افزایش میابد.